6 Bước Cơ Bản Tự Học Chứng Khoán Online

Đầu tư chứng khoán là việc bạn gián tiếp đầu tư vào doanh nghiệp, nhằm thu về lợi nhuận trong tương lai thông qua việc nắm giữ cổ phiếu của doanh nghiệp.

Có 2 nguồn thu khi bạn đầu tư chứng khoán, đó là từ cổ tức và lợi nhuận từ chênh lệch giá.

Tại sao bạn nên học ?

Đầu tiên và quan trọng nhất…

Chứng khoán luôn được xem là kênh sinh lợi hấp dẫn nhất.

Cụ thể:

#1. Lợi nhuận vượt trội

Bạn có 1 khoản tiền nhàn rỗi và đem đi gửi tiết kiệm, thì lãi suất bạn nhận được chỉ là 6 – 7%/năm.

Trong khi đó, đầu tư chứng khoán, bạn có thể đạt mức lợi nhuận cao hơn nhiều nếu như lựa chọn đúng doanh nghiệp có mức tăng trưởng vượt trội.

#2. Không cần nhiều vốn

Hãy thử so sánh với loại hình đầu tư bất động sản, bạn phải cần từ 500 triệu đến 1 tỷ để mua nhà, mua đất. Trong khi đó, đầu tư , chỉ với 2 – 3 triệu là bạn đã đầu tư được rồi.

#3. Kênh đầu tư online linh hoạt

Toàn bộ các giao dịch mua bán cổ phiếu đều có thể được bạn thực hiện online, rất đơn giản và thuận tiện.

Thời gian mua bán chứng khoán cũng rất nhanh chóng.

Bạn hoàn toàn có thể mua/bán và rút tiền về (nếu cần) chỉ trong 2 – 3 ngày.

Ngược lại với bất động sản, nếu không may thị trường không thuận lợi, bạn có khi phải đợi đến cả năm trời mới mong bán được mảnh đất đó.

Tuy nhiên không phải ai cũng có thể dễ dàng kiếm được lợi nhuận. Để tự đầu tư hiệu quả, bạn cần chuẩn bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng về cách “chơi” chứng khoán.

Có 2 lựa chọn dành cho bạn:

• Lựa chọn #1: Đăng ký 1 khóa học có giá khoảng 8 – 10 triệu (được quảng cáo rất nhiều).
• Lựa chọn #2: Tự học đầu tư chứng khoán online từ những bài viết hướng dẫn của GoValue.

Bắt đầu bằng bài viết này.

Các bước tự học chứng khoán

Tôi thường gọi nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán là “những nhà đầu tư số 0”.

Số 0 ở đây là…

“Không” kiến thức về thị trường…

“Không” kinh nghiệm đầu tư…

Tất nhiên, “không” người hướng dẫn.

Và hệ quả là “95% nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán đều thua lỗ”.

Để đầu tư thành công, ngay từ đầu, bạn cần phải được tiếp cận với phương pháp đầu tư đúng đắn.

Ở bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn bạn 5 bước nền tảng để tự học một cách hiệu quả nhất.

Bước 1. Tìm hiểu các kiến thức cơ bản về thị trường

Hành trình vạn dặm bắt đầu từ một bước chân

– Lão Tử –

Đây là một câu ngạn ngữ rất hay của người Trung Quốc.

Bạn muốn làm bắt cứ việc gì, cần bắt đầu từ những việc nhỏ nhất, cơ bản nhất.

Chứng khoán cũng vậy…

Để thành công, trước tiên, bạn cần nắm vững những kiến thức cơ bản về thị trường chứng khoán, hiểu được những khái niệm, thuật ngữ trong quá trình giao dịch như:

Cổ phiếu là gì?

Đây chính là “hàng hóa” chủ yếu mà bạn giao dịch khi.

Nguồn lợi nhuận khi bạn giao dịch cổ phiếu đến từ:

• Mức cổ tức mà doanh nghiệp chi trả
• Chênh lệch giữa giá bạn mua và giá bạn bán cho nhà đầu tư khác

Ngoài lợi nhuận, việc sở hữu cổ phiếu còn mang đến cho bạn một số quyền lợi khác như: quyền biểu quyết, quyền tự ứng cử vào HĐQT…

Tìm hiểu thêm: Cổ phiếu là gì?

Các quy định giao dịch trên sàn

Cổ phiếu được mua bán trên các sàn chứng khoán.

Thị trường chứng khoán Việt Nam có 3 sàn giao dịch là: HOSE, HNX và UPCOM.

Trong đó, quy mô sàn HOSE là lớn nhất, tiếp đến HNX và UPCOM.

Mỗi sàn lại có những quy tắc giao dịch chung và riêng, buộc bạn phải nắm thật rõ.

Ví dụ như:

Thời gian giao dịch

Cả 3 sàn được giao dịch từ thứ 2 đến thứ 6 (trừ ngày lễ, tết).

Thời gian giao dịch từ 9h sáng đến 14h45′. Trong đó thời gian nghỉ trưa là từ 11h30′ đến 13h chiều.

Sẽ có 2 phiên khớp lệnh là Khớp lệnh định kỳ và Khớp lệnh liên tục được diễn ra trong thời gian giao dịch. Cụ thể:

Các lệnh giao dịch

Lệnh giao dịch có nhiều loại như ATO, ATC, LO, MP, MTL, MOK, MAK,… và mới đây, trên sàn HNX còn có thêm lệnh PLO.

Nhưng theo tôi, bạn cần quan tâm 4 lệnh này là đủ:

• Lệnh ATO và ATC: Đây là 2 loại lệnh được sử dụng để xác định mức giá mở cửa (ATO) và giá đóng cửa (ATC). Chúng được sử dụng ở phiên khớp lệnh định kỳ.
• Lệnh LO: Lệnh giới hạn. Là lệnh mua hay bán cổ phiếu với mức giá xác định hoặc “tốt hơn”.
• Lệnh MP: Lệnh thị trường – Khi sử dụng lệnh này, có nghĩa là bạn đồng ý mua/bán cổ phiếu với giá cao nhất/thấp nhất hiện có trên thị trường. Lệnh MP sẽ được ưu tiên khớp trước trong phiên khớp lệnh liên tục.

Tìm hiểu thêm: Các quy định giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội và HCM.

Cách đọc bảng giá chứng khoán

Bảng giá điện tử là nơi cung cấp thông tin tổng hợp về cổ phiếu như: giá giá tham chiếu, giá cao nhất/thấp nhất, khối lượng giao dịch…

Kỹ năng đọc bảng giá chứng khoán là kỹ năng bắt buộc phải biết nếu bạn muốn thành công trên thị trường.

Bạn nên dành ra một khoảng thời gian để tự học và trau dồi những kiến thức cơ bản về thị trường trước khi tham gia chơi chứng khoán.

Những kiến thức này giống như việc bạn học về luật an toàn giao thông trước khi lái xe vậy.

Bước 2. Mở tài khoản chứng khoán

Bước tiếp theo, đó là việc bạn mở cho mình tài khoản giao dịch tại một công ty chứng khoán uy tín.

Việc này khá đơn giản, giống như mở tài khoản ngân hàng.

Bạn hãy đến công ty chứng khoán gần nơi bạn sống. Yêu cầu họ mở tài khoản, điền thông tin cá nhân vào bản hợp đồng và ký tên. Thế là đủ.

Thậm chí, hiện nay các công ty chứng khoán còn hỗ trợ bạn mở tài khoản online. Những gì bạn cần chỉ là một chiếc máy tính có kết nối mạng.

Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn mở tài khoản chứng khoán online.

Sau khi có cho mình một tài khoản chứng khoán, bạn cần nộp tiền vào tài khoản thì mới có thể bắt đầu giao dịch.

Quá trình nộp tiền vào tài khoản cũng rất đơn giản. Hãy thực hiện theo hướng dẫn của công ty chứng khoán.

Vậy, cần bao nhiêu tiền để bắt đầu?

– “Vài trăm triệu…”

Tôi đùa bạn đấy.

Bạn không cần phải có 1 số tiền lớn như vậy thì mới được phép đầu tư.

Thị trường chứng khoán là kênh kiếm tiền hiệu quả cho tất cả mọi người.

Bạn có thể bắt đầu với 2 – 3 triệu đồng, và tiết kiệm thêm để bổ sung vào tài khoản đầu tư.

Quan trọng là việc khởi đầu và học hỏi kinh nghiệm.

Bạn có thể tham gia các khóa học về đầu tư chứng khoán để rút ngắn thời gian và có một lộ trình chuẩn nhất.

Value Investing Masterclass 2.1 – Lớp học đầu tư giá trị đầu tiên và duy nhất ở Việt Nam, do GoValue tổ chức.

Bạn tham khảo thông tin chi tiết khóa học tại đây nhé: Value Investing Masterclass 2.1.

Bước 3. Phân tích cổ phiếu

Hầu hết, nhà đầu tư thua lỗ trên thị trường chứng khoán là vì…

… Họ đưa ra quyết định mua bán không theo nguyên tắc nào cả hoặc phá bỏ những quy tắc mà họ đề ra.

Những quy tắc này tập hợp lại thành một trong những bước quan trọng nhất khi bạn tham gia vào thị trường chứng khoán.

Đó là phân tích cổ phiếu.

Việc phân tích cổ phiếu sẽ giúp bạn trả lời được những câu hỏi như:

• Nên đầu tư vào cổ phiếu nào, giá cả ra sao?
• Khi nào nên đầu tư?
• Khi nào nên rút khỏi thị trường?

Những thông tin này sẽ giúp bạn ra quyết định có nên đưa cổ phiếu đó vào danh mục của mình hay không, cũng như biết được thời gian nắm giữ trước khi ghi nhận lợi nhuận.

Đây là một quá trình rất phức tạp và yêu cầu nhiều kỹ năng phân tích khác nhau.

Vì thế, hãy tập trung!

Các trường phái đầu tư trên thị trường

Trên thị trường có khá nhiều các trường phái đầu tư khác nhau. Tiêu biểu nhất là:

#1. Trường phái phân tích cơ bản

Hay còn gọi là đầu tư giá trị.

Người tiêu biểu cho trường phái này là nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffet. Ông đã áp dụng thành công phương pháp này với mức lợi nhuận trung bình 20,9%/năm trong vòng 50 năm.

Các nhà đầu tư giá trị cho rằng:

Giá trị thực của một doanh nghiệp có mối quan hệ mật thiết với các nhân tố mang tính chất nền tảng như khả năng tăng trưởng, rủi ro mà doanh nghiệp có thể gặp phải, yếu tố dòng tiền…

Bất kỳ một sự chênh lệch nào so với giá trị thực cũng là dấu hiệu cho thấy cổ phiếu của doanh nghiệp đó đang ở dưới hoặc vượt quá giá trị thực.

Tìm kiếm các công ty đang giao dịch ở mức giá dưới GIÁ TRỊ THỰC của chúng.

Mặt khác, dựa vào các yếu tố cơ bản hiện tại, cốt lõi là khả năng tăng trưởng, nhà đầu tư có thể nhận định giá trị thực của cổ phiếu trong tương lai.

#2. Trường phái phân tích kỹ thuật

Khác với trường phái phân tích cơ bản, những nhà đầu tư theo trường phái phân tích kỹ thuật luôn tin tưởng rằng…

… chỉ cần giá và khối lượng biến động trong quá khứ là đã phản ánh đầy đủ thông tin về xu hướng tương lai của cổ phiếu, cũng như thị trường.

Họ không quan tâm đến các yếu tố cơ bản của doanh nghiệp.

#3. Trường phái đầu tư “theo tin tức”

Nếu bạn là nhà đầu tư theo trường phái này…

…Thậm chí, bạn có thể không theo phân tích cơ bản, cũng không theo phân tích kỹ thuật.

Công việc chủ yếu của bạn khi đó là tìm kiếm những thông tin.

Thông tin có nhiều dạng. Đó có thể là: thông tin vĩ mô, tình hình kinh doanh ngành hay tình hình tài chính doanh nghiệp…

Những thông tin này có thể do các cơ quan công quyền công bố, báo chí, hay từ các công ty chứng khoán,… Cũng có thể đó là thông tin nội bộ – tay trong.

Thông tin tốt đẩy giá cổ phiếu lên. Thông tin xấu kéo giá cổ phiếu xuống

Bạn có thể vào trang Vietstock.vn để thấy tác động của thông tin lên giá cổ phiếu.

Việc xác định đúng thông tin, bạn sẽ có được một chiến lược đầu tư phù hợp.

Trường phái đầu tư nào là “SỐ MỘT”?

Khó có thể nói phương pháp đầu tư nào là hiệu quả nhất. Mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm riêng.

Thực tế, những phương pháp này đều đã được kiểm chứng trên thị trường và đem lại những thành công nhất định cho nhà đầu tư.

Dưới góc độ đầu tư, việc kết hợp cả 3 phương pháp, theo tôi, sẽ đem lại những kết quả phối hợp tốt nhất.

Tất cả những điều trên đòi hỏi thời gian, sự am hiểu và trình độ phân tích đáng kể của nhà đầu tư và đó là công việc không dễ dàng.

Bạn có thể xem thêm video về các Trường phái đầu tư tại channel của GoValue:

Quy trình phân tích: Phương pháp Top Down và Bottom Up

Top Down và Bottom Up là 2 phương pháp cơ bản giúp bạn tiếp cận một cổ phiếu. Trong đó, phương pháp Top Down thường được sử dụng nhiều hơn.

Top Down (phân tích từ trên xuống) bắt đầu bằng với việc:

#1. Phân tích vĩ mô

Đó là việc bạn đi phân tích tình hình nền kinh tế, triển vọng tăng trưởng, dự đoán các yếu tố như lãi suất, tỷ giá… sẽ diễn biến theo chiều hướng nào, rủi ro là gì?

Thị trường chứng khoán được ví như “hàn thử biểu” của nền kinh tế.

Các yếu tố như lạm phát, lãi suất, tỷ giá… luôn tác động khá lớn đến thị trường. Thậm chí thị trường còn chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố phi kinh tế như: chính trị, xã hội

Việc phân tích các yếu tố vĩ mô sẽ giúp bạn đánh giá sức khỏe của nền kinh tế. Bạn có thể đưa ra nhận định chính xác về tình hình nền kinh tế và triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế trong tương lai.

#2. Phân tích ngành

Nhờ phân tích vĩ mô, bạn sẽ xác định được ngành, nhóm ngành nào đang có lợi thế.

Để phân tích 1 ngành nào đó, bạn nên có cái nhìn tổng quan về ngành đó, so sánh vị thế cạnh tranh của ngành so với các ngành khác trong nền kinh tế. Điều đó đảm bảo an toàn cho bạn trong việc đầu tư trung và dài hạn.

Hãy phân tích chu kỳ kinh doanh của ngành, tìm hiểu xem ngành đang ở giai đoạn nào trong xu hướng phát triển, có phù hợp với tình hình vĩ mô, chu kỳ kinh tế hay không?

Bạn cũng cần phải đánh giá xem mức độ rủi ro, tỷ suất sinh lời kỳ vọng của ngành để đưa ra con số định lượng chính xác.

Note: Quả thực, nếu bạn không phải là một chuyên gia hoặc không làm việc trong lĩnh vực tài chính, thì việc phân tích vĩ mô, phân tích ngành đối với bạn sẽ vô cùng gian nan và khó khăn.

Một cách đơn giản, có thể hỗ trợ bạn, đó là hãy tìm đọc các báo cáo chiến lược, báo cáo ngành được cung cấp bởi các công ty chứng khoán.

Một vài công ty chứng khoán có báo cáo được đánh giá khá chất lượng là: SSI, VCSC VDSC, FPTS…

#3. Phân tích doanh nghiệp – Lựa chọn doanh nghiệp phù hợp

Để đánh giá được một doanh nghiệp tốt hay yếu kém, bạn phải thực sự hiểu rõ về doanh nghiệp.

Bạn cần nắm chắc những yếu tố thuộc về doanh nghiệp như: sản xuất mặt hàng gì, quy trình sản xuất như thế nào, nhà cung cấp – nhà phân phối, chu kỳ kinh doanh ra sao, đối thủ cạnh tranh…

Trong đó, báo cáo tài chính là nguồn thông tin vô cùng quan trọng. Việc tìm hiểu kỹ và phân tích báo cáo tài chính sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về doanh nghiệp trong hiện tại và tương lai gần.

Giúp bạn đánh giá được khả năng sinh lời, tính cạnh tranh và triển vọng tăng trưởng.

Bạn cũng sẽ có được những thông tin cần thiết để xây dựng mô hình định giá và đưa ra mức giá phù hợp cho doanh nghiệp.

Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn đọc báo cáo tài chính cho người mới bắt đầu.

Tham khảo báo cáo phân tích doanh nghiệp của các công ty chứng khoán trên trang cafef.

Ngược lại, phương pháp Bottom Up là việc bạn phân tích từ dưới lên.

Đi từ việc phân tích một doanh nghiệp cụ thể, sau đó phân tích ngành và cuối cùng là đánh giá các yếu tố vĩ mô.

Bước 4. Phân tích kỹ thuật

Như đã giới thiệu, phân tích kỹ thuật là việc bạn nghiên cứu biến động giữa giá cổ phiếu và khối lượng giao dịch trong quá khứ để dự đoán xu hướng trong tương lai.

Nền tảng cơ sở của phương pháp này là:

• Biến động giá và khối lượng giao dịch phản ánh tất cả.
• Giá cổ phiếu dịch chuyển theo xu hướng.
• Và, lịch sử luôn lặp lại.

Cách vận dụng như thế nào?

Vì 2 yếu tố là giá và khối lượng được thể hiện thông qua đồ thị giá cổ phiếu.

Do đó, đối với phân tích kỹ thuật thì đọc biểu đồ chứng khoán là kỹ năng rất cần thiết.

5 vùng chính trên một đồ thị giá mà bạn cần quan tâm là:

• Thông tin chung: mã chứng khoán
• Trục thời gian: khung thời gian (ngày, tuần hay tháng), khoảng thời gian quan sát
• Các chỉ báo kỹ thuật: đường MA, đường MACD, dải Bollinger Bands…
• Khối lượng giao dịch
• Giá, xu hướng giá

Thông qua đồ thị giá và các công cụ chỉ báo, bạn sẽ xác định được xu hướng của cổ phiếu để tìm điểm mua, điểm bán. Thậm chí là mức giá để chốt lời hoặc cắt lỗ.

Phầm mềm phân tích kỹ thuật là công cụ đắc lực hỗ trợ bạn.

Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn cài đặt phần mềm phân tích kỹ thuật AmiBroker.

Tìm hiểu thêm: Đường Fibonacci trong phân tích kỹ thuật.

Bước 5. Mua cổ phiếu đầu tiên

Sau khi đã nắm cơ bản các kiến thức về thị trường, biết phân tích cổ phiếu, giờ là lúc bạn mua cổ phiếu đầu tiên.

Để mua hay bán cổ phiếu, bạn sẽ phải đặt lệnh thông qua phần mềm giao dịch.

Mỗi công ty chứng khoán đều có phần mềm riêng để nhà đầu tư có thể tự mình đặt lệnh.

Giao diện phần mềm có thể khác nhau ở mỗi công ty, nhưng về cách thức đặt lệnh thì giống nhau.

Bạn sẽ cần phải xác định:

• Mã cổ phiếu muốn mua/bán?
• Loại lệnh sử dụng (MP hay LO,…)
• Khối lượng bao nhiêu?
• Mức giá đặt? (Nếu bạn sử dụng lệnh MP thì không cần xác định mức giá).

…thì mới có thể đặt lệnh thành công.

Nên sở hữu bao nhiêu cổ phiếu là hợp lý?

Có nhiều nhà đầu tư, họ mua mỗi cổ phiếu một ít, danh mục họ có từ 10 đến 20 mã cổ phiếu khác nhau, thậm chí còn nhiều hơn.

Lý do là họ hay được khuyên rằng “Nên đa dạng cổ phiếu để giảm thiểu rủi ro”.

Tôi cho rằng đó là một lời khuyên ngu ngốc.

Đơn giản là vì bạn không thể biết tất cả những thông tin cần thiết về các mã cổ phiếu này. Chưa kể bạn sẽ không thể kịp phản ứng nếu thị trường biến động quá xấu. Như vậy, nó chỉ làm giảm hiệu quả đầu tư của bạn mà thôi

Bạn sẽ phải đặt 20 lệnh bán? Liệu có kịp xử lý?

Theo cá nhân tôi, số lượng cổ phiếu thích hợp cho một danh mục đầu tư cá nhân chỉ nên từ 2 đến 5 cổ phiếu.

Nó vừa giúp bạn tập trung để tìm hiểu kỹ về từng cổ phiếu, cũng như kiểm soát được danh mục một cách tối ưu nhất.

Không ngừng học tập và rèn luyện…

Bất cứ lĩnh vực nào, cũng cần đòi hỏi sự kiên trì

Bạn nên có 1 cuốn sổ tay giao dịch để ghi chép lại những giao dịch của bản thân.

Hãy tự rút ra những bài học từ những lần bạn đặt lệnh, chốt lời hay cắt lỗ.

Dành thời gian trau dồi thêm kiến thức thông qua những quyển sách, bài báo, tạp chí về đầu tư.

Tìm hiểu về những nhà đầu tư vĩ đại nhất trên thế giới như: Warren Buffet, Jesse Livermore, George Soros, Benjamin Graham…

Mỗi người có một quan điểm và trường phái đầu tư khác nhau, nhưng tất cả đều đáng ngưỡng mộ và học hỏi.